ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Nhật Bản (với tư cách là một khối) sau Trung Quốc (bao gồm cả Hồng Kông) và Hoa Kỳ.
Theo số liệu do Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản (JETO) tổng hợp, thương mại giữa Nhật Bản và ASEAN đạt 214 tỷ USD trong năm 2019, giảm so với tổng số 226,5 USD tỷ trong năm 2018. Trong năm 2019, nhập khẩu của Nhật Bản từ ASEAN đạt 108 tỷ USD, cao hơn so với xuất khẩu (106 tỷ USD).
Việc thử nghiệm hệ thống mới dựa trên công nghệ blockchain bắt đầu với Việt Nam, quốc gia chủ trì ASEAN vào năm 2020, và sau đó sẽ được mở rộng cho chín thành viên khác của khối thương mại Đông Nam Á.
Giảm thiểu các chứng từ bằng giấy
Hiện tại hầu hết các thông tin liên quan đến lô hàng, thanh toán, bảo hiểm và bù trừ tùy chỉnh đều dựa trên giấy tờ và sử dụng các tiêu chuẩn khác nhau. Nền tảng mới nhằm mục đích thống nhất các tiêu chuẩn hồ sơ trên ở mức độ toàn diện nhất có thể và giảm chi phí cũng như thời gian cần thiết để xử lý các thủ tục xuất nhập khẩu.
Hệ thống cũng sẽ giúp xác định các điểm nghẽn tiềm ẩn trong quy trình chuỗi cung ứng bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu trong quá khứ liên quan đến các giao dịch này. Ví dụ: xác định nhà cung cấp thay thế hoặc công ty vận chuyển trong trường hợp chuỗi cung ứng bị gián đoạn.
Nền tảng này sẽ giảm thiểu và cuối cùng loại bỏ nhu cầu trao đổi tài liệu ở dạng giấy. Ví dụ, vận đơn (B / L), đại diện cho quyền sở hữu hàng hóa, thường được phát hành trên giấy. Thông thường B / L được phát hành thành ba bản chính, một bản cho người gửi hàng, một bản cho người nhận hàng và một bản cho chủ ngân hàng. Càng phát hành nhiều B / L thì nguy cơ gian lận, trộm cắp, giải phóng hàng hóa trái phép hoặc phát hành không đúng người càng cao.
Công nghệ chuỗi khối sẽ cho phép các B / L gốc phi vật lý được phân phối một cách an toàn, giảm sự chậm trễ và rủi ro giả mạo.
Công nghệ này cũng có thể giúp số hóa các thủ tục phát hành thư tín dụng của các ngân hàng và các hợp đồng bảo hiểm thương mại. Thư tín dụng là một lá thư do một ngân hàng phát hành cho một ngân hàng khác để đảm bảo cho các khoản thanh toán.
Nỗ lực này là một phần của sáng kiến rộng lớn hơn của Nhật Bản nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất và giảm rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng trong tương lai. Sáng kiến tiếp nối một số biện pháp nằm trong gói kích cầu do Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe công bố vào đầu tháng 4.
Kế hoạch kích thích tăng trưởng kinh tế quy mô lớn trị giá 108 nghìn tỷ Yên (992 tỷ USD) bao gồm một quỹ hỗ trợ kinh tế trị giá khoảng 2,4 tỷ USD để tài trợ cho các doanh nghiệp địa phương đưa ngành sản xuất từ Trung Quốc trở lại Nhật Bản hoặc chuyển sang các nước khác ở Đông Nam Á.
Trong một cuộc khảo sát hồi tháng 1/2020 của Viện ISEAS-Yusof Ishak có trụ sở tại Singapore, Nhật Bản là cường quốc được tin cậy nhất theo nhận định của các đối tác ở ASEAN, với 61,2% số người được hỏi bày tỏ tin tưởng Nhật Bản sẽ làm điều đúng đắn vì lợi ích cộng đồng. Tiếp theo là Liên minh Châu Âu (EU) với 38,7%; Mỹ đứng thứ ba với 30,3%; và Trung Quốc đứng thứ tư với 16,1%.
Hệ thống mới cũng sẽ mang lại lợi ích cho cả ASEAN. Theo một báo cáo năm 2018 của Bain & Co. có tiêu đề “Tiến tới hội nhập kỹ thuật số ASEAN”, nền kinh tế kỹ thuật số của ASEAN chỉ chiếm 7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) so với 16% của Trung Quốc và 35% của Mỹ.
Hơn nữa, hội nhập kỹ thuật số sẽ thúc đẩy và tăng tốc thương mại và tăng trưởng nội khối, đồng thời có thể giúp GDP của khối tăng từ 800 tỷ USD đến 1 nghìn tỷ USD vào năm 2025, báo cáo nêu rõ.
Báo cáo cũng lưu ý rằng hơn 50% doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cho rằng các quy trình thương mại xuyên biên giới và cơ sở hạ tầng logistics là rào cản chính khi bán hàng ra nước ngoài thông qua các kênh kỹ thuật số, trong khi nhiều doanh nghiệp kỹ thuật số coi các quy định về địa phương hóa dữ liệu là rào cản đối với kỹ thuật số liền mạch buôn bán.
Trong số các công ty sẽ tham gia dự án có Mitsubishi Corp., -công ty thương mại lớn nhất Nhật Bản, Mitsui & Co., Nippon Express, NYK Line-hãng tàu lớn thứ hai quốc gia tính theo đơn vị tương đương 20 feet (TEU) và các thành viên của các tập đoàn Mitsubishi, Mizuho Bank, Sompo Japan Insurance, Tokio Marine & Nichido Fire Insurance.